حمل مسافر یا بار
رانندگی همراه‌با مسافر
تا وقتی تجربه‌ی کافی به‌دست نیاورده‌اید، راندن موتورسیکلت با مسافر به شما توصیه نمی‌شود. حمل مسافر روی موتورسیکلت فقط درصورتی قانونی است که یک صندلی برای حمل مسافر روی موتورسیکلت طراحی شده باشد. موتورسیکلت باید دارای دستگیره و پایه‌های قرارگرفتن پا، مختص مسافر، باشد.
آماده‌سازی مسافر
موتورسیکلت ممکن است نیاز به تنظیماتی برای حمل وزن اضافه‌ی مسافر داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر به راهنمای کاربر موتورسیکلت خود رجوع کنید. شاید نیاز باشد:
- سیستم تعلیق/ کمک‌فنرها را تنظیم کنید.
- بررسی کنید که زنجیر درایو شل نشده باشد.
- باد لاستیک‌ها را تنظیم کنید. بررسی کنید باد لاستیک برای رانندگی همراه با مسافر مناسب باشد. اطلاعات باد تایرها ممکن است روی موتورسیکلت یا تایرها موجود باشد.
آماده‌سازی مسافر قبل از رانندگی
تجهیزات
- مسافر حتماً باید از کلاه ایمنی تأییدشده استفاده کند. استفاده از کلاه ایمنی، طبق قانون، الزامی است.
- مسافر حتماً باید لباس محافظ و مناسب، کفش و محافظ چشم پوشیده باشد.
راهنمایی
- مسافر را راهنمایی کنید تا حتماً روی صندلی مختص مسافر بنشیند.
- اطمینان یابید پاهای مسافر به جایگاه مخصوص پاها برسد و روی آن باقی بماند. هر دو پای مسافر، حتی هنگام توقف، باید روی جایگاه بماند. لوله‌های داغ اگزوز و صداخفه‌کن اگزوز برای مسافرین خطرناک است.
- به مسافر بگویید قبل از سوار یا پیاده‌شدن به شما اطلاع دهد، تا آماده‌ی انتقال وزن باشید.
همکاری راننده و مسافر هنگام رانندگی
ارتباط و همکاری شفاف بین شما و مسافر برای کاهش احتمال جراحات و صدمات بسیار مهم است.
- برای حمل مسافر، باید برای حفظ موقعیت بدن خود قدرت بیشتری را به‌کار گیرید تا بتوانید نیروی کشش و فشار ناشی از وزن مسافر را تحمل کنید.
- مسافر باید در فاصله‌ی مناسب از شما نشسته باشد، بدون اینکه فشاری به شما وارد شود.
- توصیه شده که مسافر کمر شما را نگه دارد. با این کار بین شما و مسافر ارتباط غیرکلامی شکل می‌گیرد. مسافر همچنین می‌تواند دستگیره‌های مخصوص مسافر را نگه دارد.
- مطمئن شوید مسافر ضرورت نشتن روی جایگاه موتور درحال حرکت را درک کرده است. حرکات ناگهانی و پیش‌بینی‌نشده‌ی مسافر کنترل موتورسیکلت را دشوار می‌کند.
- از مسافر بخواهید هنگام افزایش یا کاهش سرعت، به هر سمت که شما حرکت می‌کنید حرکت کند.
- از مسافر بخواهید از روی شانه‌ی شما به مسیر نگاه کند تا متوجه شود چه زمانی قصد پیچیدن یا گردش دارید و وقتی شما و موتورسیکلت در طول پیچیدن یا گردش به یک سمت خم می‌شوید، آماده‌ی خم‌شدن همراه شما باشد.
- اگر مجبور به حرکت ناگهانی با موتورسیکلت، مثل شتاب‌گرفتن سریع یا تغییر لاین، هستید، درصورت امکان به مسافر هشدار دهید.
نحوه‌ی راندن موتورسیکلت همراه با مسافر
حمل مسافر نیاز به ایجاد تغییراتی در نحوه‌ی راندن موتورسیکلت دارد، نسبت‌به وقتی تنهایی رانندگی می‌کنید.
- جک کناری موتورسیکلت را قبل از سوارشدن مسافر رها کنید.
- ابتدا در نواحی بدون تردد و سپس در شرایط ترافیکی سبک، با سرعت پایین استارت بزنید تا مسافری که برای اولین بار سوار موتور شده به رانندگی عادت کند.
- باتوجه‌به اینکه وزن اضافه‌شده روی موتورسیکلت باعث افزایش فاصله‌ی توقف میشود، فاصله‌ی خود با وسایل نقلیه‌ی جلویی را به سه تا چهار ثانیه افزایش دهید.
- به‌ویژه در پیچ‌وخم‌ها و دست‌اندازها با سرعت کم رانندگی کنید.
- سرعت را هنگام رانندگی کاهش دهید، زیرا وزن اضافه‌شده‌ی مسافر روی موتورسیکلت باعث افزایش زمان و فاصله‌ی توقف خواهد شد.
- هنگام ردشدن از ترافیک و ورود و پیوستن به آن سعی کنید فاصله‌ی بیشتری با وسایل نقلیه‌ی اطراف داشته باشید. وزن اضافه باعث کندترشدن شتاب موتورسیکلت خواهد شد.
- از شتاب‌گرفتن ناگهانی خودداری کنید، زیرا ممکن است مسافر تعادلش را از دست بدهد و حتی از روی موتورسیکلت بیافتد.
درصورت حمل مسافر روی موتورسیکلت، نحوه‌ی راندن موتورسیکلت را با شرایط تطبیق دهید.
حمل بار
هنگام حمل بار ایمن‌تر است که بارها در محفظه یا خورجینی حمل شوند که برای موتورسیکلت‌ها طراحی شده‌اند. بارهای کوچک را می‌توان به‌نحوی ایمن با موتورسیکلت حمل کرد، البته اگر این بارها به‌صورت مناسب روی موتورسیکلت قرار گرفته و بسته شده باشند.
- اطمینان یابید کیسه، کیف یا سایر اقلام مزاحمتی برای کنترل فرمان یا توانایی شما در هدایت فرمان و کنترل موتورسیکلت نداشته باشند.
- بارها را به‌میزان برابر در هر طرف خورجین موتورسیکلت تقسیم کنید تا تعادل حفظ شود.
- تا حد امکان مقدار بارها کم باشد.
- بار را در بالا یا طرفین محور عقب قرار دهید. قراردادن بارها در هر نقطه‌ای پشت محور عقب ممکن است بر کنترل موتورسیکلت تأثیرگذار باشد.
- بارها را به‌نحوی ایمن با تور یا تسمه‌های کشی حمل بار ببندید. طناب ممکن است کشیده شود، احتمال شل‌شدن گره‌ها هم وجود دارد، درنتیجه بارها جابجا می‌شوند یا سقوط می‌کنند. چندین تسمه را در فضای بین طرفین بارها ببندید.
- مرتباً توقف کنید و بار را بررسی کنید تا مطمئن شوید شل نشده باشد یا حرکت نکرده باشد.
- هرگز اقلام و بارها را به گلگیر جلو یا دستگیره‌ها نبندید.
یدک‌کشیدن
اگر می‌خواهید از یدک‌کش استفاده کنید، برای ایمنی لازم است موتورسیکلت و یدک‌کش از نظر اندازه و وزن با هم مطابق باشند. بین موتورسیکلت و یدک‌کش باید اتصال خوبی برقرار باشد و بار به‌صورت مناسب در یدک‌کش قرار گرفته باشد. بسیار مهم است که قبل از شروع به حرکت، نحوه‌ی کشیدن یدک‌کش را تمرین کنید.
بازرسی یدک‌کش قبل از حرکت
- قطعات سخت‌افزاری و اتصال را بررسی کنید که به‌نحوی صحیح و ایمن به موتورسیکلت بسته شده باشند.
- چفت و بست یدک‌کش را بررسی کنید که محکم به یدک‌کش متصل شده باشد و هیچ‌گونه ترک یا اتصالات اشتباهی روی آن نباشد.
- بررسی کنید چراغ‌های راهنما، ترمز و پارک روی یدک‌کش سالم باشند و به‌خوبی عمل کنند.
- تایرهای یدک‌کش را بررسی کنید تا از وجود صدمات احتمالی و وضعیت باد تایرها مطلع شوید.
- بررسی کنید پلاک یدک‌کش محکم در محل خود نصب شده باشد.
بارگیری یدک‌کش
اقلام سنگین باید باید در کف یدک‌کش و یا روی آن و تا حد امکان در نزدیکی محور قرار گیرند. اقلام سبک را روی بارها قرار دهید و به‌خوبی روی بارها را محکم کنید. هرگز بیش‌ازحد بار روی یدک‌کش نگذارید، این کار روی کنترل موتورسیکلت تأثیر می‌گذارد. راهنمای حداکثر بار تولیدکننده را مطالعه نمایید.
بار یدک‌کش باید کمی به سمت جلو سنگینی داشته باشد. وزن زبانه‌ی یدک‌کش بارگیری شده باید 10 تا 15درصد وزن یدک‌کش باشد. وزن زبانه را می‌توانید با ترازوی وزن زبانه اندازه‌گیری کنید. این ترازو وزنی را که روی بخشی از قطعه‌ی اتصال یدک‌کش به موتورسیکلت قرار گرفته است اندازه می‌گیرد. مطمئن شوید که هنگام حرکت، بار روی یدک‌کش جابجا نمی‌شود؛ تکان‌خوردن بار ممکن است تعادل یدک‌کش را بهم بزند و بر کنترل موتورسیکلت تأثیر بگذارد.
کشیدن یدک‌کش
وقتی نحوه‌ی کشیدن یدک‌کش را یاد گرفتید، به‌آرامی حرکت را شروع کنید. به مشخصات کنترل همزمان موتورسیکلت و یدک‌کش عادت کنید. وزن اضافه‌شده زمان و فاصله‌ی موردنیاز برای توقف را افزایش می‌دهد. افزایش و کاهش سرعت مدت بیشتری طول می‌کشد.
اگر یدک‌کش و موتورسیکلت با هم مطابقت درستی داشته باشند و کاملاً سالم باشند، عملکرد هر دو در شرایط مختلف رانندگی ایمن خواهد بود.
موتورسیکلت‌های سه‌چرخ
وسایل نقلیه‌ی سه‌چرخ در اشکال مختلف تولید می‌شوند و موتورسیکلت در نظر گرفته می‌شوند. البته مشخصات کنترل آن‌ها تقریباً با موتورسیکلت‌های دوچرخ متفاوت است و به مهارت‌های رانندگی متفاوتی هم نیاز دارند. راننده باید این مهارت‌ها را یاد بگیرد و در منطقه‌ای امن و قبل از حضور در ترافیک تمرین کند. تا زمانی که بر کنترل این وسیله‌ی نقلیه تسلط پیدا نکرده‌اید، با سرعت پایین رانندگی کنید.
برخلاف وسایل نقلیه‌ی دوچرخ، وسایل نقلیه‌ی سه‌چرخ در زمان چرخش یا پیچیدن خم نمی‌شوند. رانندگان باتجربه هم باید در ابتدای رانندگی با موتورسیکلت سه‌چرخ هوشمندانه عمل کنند. راننده متوجه خواهد شد که انتقال وزنش به روی صندلی به پیچیدن کمک می‌کند.
رانندگان باید بدانند که موتورسیکلت سه‌چرخ پهنای بیشتری دارد. هنگام ردشدن از کنار وسایل نقلیه‌ی پارک‌شده و پیچیدن پهنای بیشتری را در نظر بگیرید.
توجه: اگر در آزمون شهر، از موتورسیکلت سه‌چرخ استفاده می‌کنید، گواهینامه‌ی کلاس شش شما فقط برای رانندگی موتورسیکلت‌های سه‌چرخ قابل‌استفاده است.
رانندگی با اتاقک موتورسیکلت
اگر قصد راندن موتورسیکلت به‌همراه اتاقک کناری را دارید، قبل از رانندگی در جاده بهتر است درباره‌ی نحوه‌ی رانندگی با آن تحقیق کنید و نکات لازم را یاد بگیرید.
اگر رانندگی موتورسیکلت با اتاقک برای شما کاری جدید است، بااحتیاط این کار را انجام دهید. وقتی اتاقک کناری به موتورسیکلت اضافه میشود، موتورسیکلت به وسیله‌ی نقلیه‌ای سه‌چرخ تبدیل میشود. برای افزایش مهارت و تکنیک‌های رانندگی ایمن باید تمرین کنید. در یک پارکینگ تمرین کنید و قبل از رانندگی در شرایط چالش‌برانگیزتر، مطمئن شوید مهارت کافی برای رانندگی ایمن با این وسیله را دارید. فرمان موتورسیکلت دارای اتاقک همراه تقریباً شبیه به فرمان خودروی سواری است.
اطلاعاتی زیر دستورالعمل رانندگی با یک اتاقک موتورسیکلت نیست. هدف از ارائه‌ی این اطلاعات نشان‌دادن تفاوت رانندگی با موتورسیکلت دارای اتاقک با موتورسیکلت معمولی است، به‌علاوه، نکات اولیه‌ای را در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید آن‌ها را هنگام رانندگی با موتورسیکلت دارای اتاقک به‌کار گیرید.
نکات کلی رانندگی
- به‌عنوان راننده‌ی تازه‌کار موتورسیکلت دارای اتاقک، نباید بگذارید موتورسیکلت خم شود و باید از مهارت چرخاندن فرمان در خلاف جهت استفاده کنید که آن را هنگام رانندگی با موتورسیکلت بدون اتاقک یاد گرفته‌اید.
- اتاقک موتورسیکلت باید مجهز به فرمان باشد. این فرمان شبیه به فرمان موتورسیکلت نیست که به طرفین خم شود. فرمان این اتاقک به‌صورت مستقیم هدایت میشود، یعنی باید دستگیره‌ها را بچرخانید تا به چرخ‌ها جهت دهید و به سمتی که می‌خواهید بروید حرکت کنند.
- موتورسیکلت و اتاقک همراه، مانند خودروهای سواری، باید در مرکز لاین رانده شود تا از برخورد اشیاء در سمت راست به اتاقک جلوگیری شود.
- باتوجه‌به اینکه شما باید از خطرات جاده مانند دست‌اندازها اجتناب کنید، رانندگی و حرکت با موتورسیکلت دارای اتاقک بسیار دشوارتر از موتورسیکلت معمولی است. رانندگی با این وسیله مانند رانندگی با خودرو سواری است. هنگام اجتناب از خطرات جاده‌ای همچون دست‌اندازها مراقب چرخ اتاقک و چرخ‌های موتورسیکلت باشید.
افزایش و کاهش سرعت
- موتورسیکلت و اتاقک همراه آن طی افزایش شتاب حرکت ممکن است به راست کشیده شوند. به‌علاوه، کاهش سرعت هم ممکن است باعث کشیدن‌شدن آن به سمت چپ شود. در زمان افزایش یا کاهش سرعت، باید دستگیره‌ها را محکم نگه دارید تا اتاقک مستقیم و صاف بماند.
ترمزگیری
- نیروی ترمزگیری ممکن است موتورسیکلت و اتاقک را به یک جهت بکشد. بسته‌به نوع ترمز ممکن است مجبور به استفاده بیشتر از دستگیره‌ها شوید تا اتاقک را در جهت مسیر حرکت خود نگه دارید. برای آشنایی با واکنش‌های موتورسیکلت و اتاقک همراه آن، تمرین توقف با این وسیله بسیار مهم است.
- ترمز روی چرخ اتاقک، نیروی ترمزگیری بیشتری دارد و به توقف سریع‌تر، محکم‌تر، به‌ویژه وقتی اتاقک کنار حامل مسافر باشد، کمک خواهد کرد. روش ترمزگیری به نوع ترمز روی اتاقک بستگی دارد. برای اطلاعات بیشتر به راهنمای کاربر رجوع کنید.
- اگر اتاقک ترمز نداشته باشد یا ترمزش درست تنظیم نشده باشد، هشیار باشید که هنگام ترمزگیری، اتاقک می‌تواند باعث کشیده‌شدن موتورسیکلت و خود اتاقک به چپ شود. برای حفظ وسیله در مسیر مستقیم، راننده باید دستگیره‌ها را محکم نگه دارد.
- هنگام ترمزگیری، این احتمال وجود دارد که اتاقک به سمت مسیری پیش‌بینی‌نشده کشیده شود. برای جلوگیری از این اتفاق، راننده باید تنظیماتی را روی فرمان انجام دهد.
پیچ‌ها
- اتاقک ممکن است کنترل موتورسیکلت را دشوار کند، به همین دلیل، هنگام نزدیک‌شدن به پیچ‌ها سرعت خود را کاهش دهید. هنگام عبور از پیچ‌ها باید با سرعت پایین‌تری نسبت‌به موتورسیکلت بدون اتاقک حرکت کنید.
گردش‌کردن
- قبل از گردش باید سرعتتان را کم کنید. باتوجه‌به زاویه‌ی گردش و سرعت نزدیک‌شدن به مقصد، دنده‌ی کنونی را به یک یا دو دنده پایین‌تر تغییر دهید.
- برای گردش به راست، وزنتان را به‌سمت راست منتقل کنید و چرخ جلو را به‌سمت مسیر گردش قرار دهید. وقتی به نیمه‌ی مسیر گردش رسیدید، دستگیره را به عقب برگردانید تا مستقیم حرکت کنید، در این مرحله می‌توانید کمی شتاب بگیرید تا از آن ناحیه عبور کنید.
- گردش به راست باید بااحتیاط انجام شود. از آنجا که موتورسیکلت و اتاقک خارج از مرکز هستند، اِعمال فشار به‌سمت چپ نیروی گریز از مرکز باعث میشود اتاقک در گردش به راست از روی زمین بلند شود. اگر اتاقک بلند شد، به‌آرامی دستگیره‌ی فرمان را به راست بچرخانید. با این کار کل اتاقک به راست برمی‌گردد و از حرکت به چپ جلوگیری میشود.
- برای گردش به چپ، وزنتان را به‌سمت چپ منتقل کنید. این کار کمک می‌کند چرخ عقب موتورسیکلت روی زمین بماند و تلاش زیادی برای هدایت فرمان نکنید.