بخش هشتم

بخش هشتم (راهکارهای اضطراری)

در این بخش

• آماده شدن برای موارد اضطراری
• راهکارهای رانندگی اضطراری
• خطرات محیطی
• خطرات شب
• خراب­ شدن وسیلۀ نقلیه
• حیوانات روی جاده
• اجتناب از برخورد
• در صحنۀ تصادف

بخش هفتم راهکارهای مفیدی برای کمک به مدیریت موقعیت­ های شخصی که می­توانند روی رانندگی شما اثر منفی بگذارند ارائه داد. در این بخش دو دسته راهکار مفید برای کمک به مدیریت موقعیت­ ها و جلوگیری از وخیم شدنِ موقعیت­ های اضطراری ارائه می­شود.

آماده شدن برای موارد اضطراری

هیچ کسی برای درگیری در یک موقعیت اضطراری آمادگی ندارد، اما می­توانید مطمئن باشید که بعضی اوقات هنگام رانندگی با یکی از آن‌ها مواجه خواهید شد. بهترین راه برای مدیریت موارد اضطراری از قبل آماده بودن است. یک راه برای آمادگی این است که کارهایی که می­خواهید انجام دهید را تمرین کنید. این مراحل را انجام دهید:

1. هنگام رانندگی، جلوتر را مشاهده کنید و به دنبال خطرات بگردید (کودکی که یک‌دفعه جلوی شما ظاهر می­شود، دوچرخه‌سواری که به باند شما منحرف می­شود، خودرویی که ناگهان جلوی شما توقف می­کند، و…)
2. از خود بپرسید: باید چه کار کنم؟ (ترمز، انحراف، کنار کشیدن، و…)

بهترین آمادگی این است که همیشه گوش به زنگ بوده و موقع رانندگی از راهکار ببینید، فکر کنید، انجام دهید استفاده کنید. اگر هوشیار باشید و براساس مشاهدات خود تصمیم بگیرید، معمولاً پیش از اینکه مورد اضطراری گسترش یابد می­توانید عکس ­العمل انجام دهید.

به یاد داشته باشید که وسیلۀ نقلیۀ خود را برای موارد اضطراری آماده کنید. وسایل اورژانسی درستی را با خود همراه داشته باشید تا به مدیریت موقعیت­ های اضطراری که در این بخش شرح داده می­شوند کمک کنند.

راهکارهای رانندگی اضطراری

دو راهکار برای مواقع اضطراری، ترمز اضطراری و کنترل سُر خوردن هستند. این راهکارها پیچیده هستند. باید تنها در مکان­های ایمن تحت نظر یک رانندۀ باتجربه آن‌ها را تمرین کنید.

ترمز اضطراری

شما روی صندلی راننده نشسته­ اید – بخش 1

در خیابان خود، تقریباً نزدیک خانه، رانندگی می­کنید. گوشۀ چشم راست خود یک توپ می­بینید که به خیابان غلت می­خورد و پشت سر آن یک تصویر تار می­بینید؛ احتمالاً بچۀ همسایه است. تقریباً زمانی برای توقف وجود ندارد.

باید چه کار کنید؟

حتی وقتی که به دقت مشاهده می­کنید، ممکن است خطرات پیش­بینی نشده‌ای رخ دهند. وقتی این اتفاقات رخ ­دهند، احتمالاً نیاز دارید از ترمز گرفتن اضطراری استفاده کنید.

کلید ترمز اضطراری متوقف کردن هرچه سریع‌تر وسیلۀ نقلیه بدون قفل کردن ترمزهاست. اگر ترمزها را قفل کنید، چرخ­ها از حرکت می­ایستند. شما کنترل فرمان را از دست داده و خودرو ممکن است سُر بخورد.

سیستم ­های ترمز ضد قفل (ABS)

بیشتر وسایل نقلیۀ جدید ABS دارند که به شما اجازۀ ترمز و کنترل فرمان هم‌زمان را می­دهد. با ترمز معمولی نمی­توانید این کار را انجام دهید. در موقعیت اضطراری، اگر ABS دارید باید تا وقتی که خودرو متوقف می­شود فشار ادامه‌دار، محکم و سختی به پدال ترمز وارد کنید. سنسورهای کامپیوتری خودکار ترمز­ها را از چرخ­ها آزاد می­کنند تا از قفل شدن آن‌ها جلوگیری کنند.

برخلاف تصور عموم، ABS اجازۀ رانندگی سریع‌تر نمی­دهد و همیشه باعث توقف زودتر نمی­شود. در برخی سطوح، مانند شن، فاصلۀ ترمز گرفتن بیشتر می­شود. اما ABS می­توانداز قفل شدن چرخ­ها در سطوح خیس و لغزنده جلوگیری کند.

اگر وسیلۀ نقلیه با ABS دارید، حتماً راهنمای استفاده از وسیلۀ نقلیه را برای اطلاعات تکمیلی در مورد تکنیک­های ترمز اضطراری چک کنید.

کنترل سُرخوردن

شما روی صندلی راننده نشسته ­اید – بخش 2

صبح سردی‌ست و عجله دارید سروقت سر کار برسید. ناگهان حس می­کنید وقتی فرمان را می­چرخانید، وسیلۀ نقلیه به درستی پاسخ نمی­دهد. ترمز می­گیرید. عقب خودرو به راست می­لغزد؛ به یخ خورده ­اید!

باید چه کنید؟

هروقت لاستیک ­ها چسبندگی با جاده را از دست می­دهند سر خوردن اتفاق می­افتد. می­تواند به دلیل سطوح لغزنده یا با تغییر سرعت یا جهت ناگهانی اتفاق بیافتد. عوامل محیطی مانند باران و یخ نیز منجر به سر خوردن می­شوند، اما مهارت­ های رانندگی ضعیف دلیل اصلی آن است. راه اجتناب از سر خوردن استفاده از مهارت­ های ببینید، فکر کنید، انجام دهید است. در شرایط لغزندگی، سرعت را کم کنید.

مراحل مدیریت یک لغزش

تصویر زیر نشان می­دهد وقتی سر می­خورید چه اتفاقی برای خودرو می­افتد و چطور می­توانید دوباره کنترل را به دست بگیرید. شماره­ های تصویر با شماره ­های زیر مطابقت دارند:

1. مستقیم رانندگی می­کنید، اما متوجه لکۀ یخی جلوی خود نمی­شوید.
2. با رانندگی روی یخ، عقب خودرو به سمت راست سر می­خورد. گاز را رها کنید، نگاه کنید و به آرامی به سمتی که می­خواهید بروید فرمان را بچرخانید (در این مورد، به راست بچرخانید). ترمز نگیرید، موقعیت را بدتر می­کند.
3. حالا عقب خودرو به چپ سر می­خورد. (این احتمالاً به دلیل اصلاح بیش از حد در مرحلۀ دوم است «چرخاندن بیش از حد فرمان»). گاز ندهید و به سمتی که می­خواهید بروید به آرامی فرمان را بچرخانید (در این مورد، به چپ بچرخانید). ممکن است تا وقتی که کنترل را به دست بگیرید مجبور شوید چندبار مراحل ۲ و ۳ را تکرار کنید.
4. وقتی که کنترل را به دست گرفتید، با احتیاط به رانندگی ادامه دهید.

خطرات محیطی

از دست دادن دید

شما روی صندلی راننده نشسته ­اید – بخش 3

در جاده­ای روستایی رانندگی می­کنید که ناگهان در منطقۀ پایین دستی پوشیده با مه قرار می­گیرید. سعی می­کنید جلو را ببینید، اما دیدن جلو بسیار سخت است.

باید چه کار کنید؟

در شرایط بد آب و هوایی توانایی ببینید، فکر کنید، انجام دهید مؤثر شما کاهش می­یابد.

نور شدید و سایه ­ها

تغییر شرایط نور می­تواند توانایی دید شما را کاهش دهد. نور شدید می­تواند در روز یا شب وقتی به خودرویی با نور چراغ بسیار روشن برمی­خورید، دید شما را کور کند. سایه ­های تاریک می­توانند خطرات را پنهان کنند.

از دست دادن کشش

شما روی صندلی راننده نشسته­ اید – بخش 4

دیشب برف باریده است. می­خواهید برای خرید بیرون بروید. قبلاً در برف رانندگی کرده­ اید، پس فکر نمی­کنید که مشکلی پیش بیاید. با بیرون آمدن از پارک، به آرامی ترمز می­گیرید تا فاصلۀ ترمز گرفتن را آزمایش کنید. خودرو کمی سر می­خورد، خطرناک­تر از چیزی که اول فکر می­کردید به نظر می­رسد. علاوه بر برف یخ نیز وجود دارد.

باید چه کار کنید؟

باران، برف و یخ می­توانند روی چسبندگی شما تأثیر بگذارند. قلوه‌سنگ ­های ریز، برگ‌های خیس، گل یا شن نیز می­توانند جاده را لغزنده و خطرناک کنند. وقتی روی هر سطح با چسبندگی کم رانندگی می­کنید با سرعت کم و با احتیاط برانید و در شرایط بد آب و هوایی از رانندگی خودداری کنید.

باران

باران می­تواند منجر به دو شرایط بد رانندگی شود:

• از دست دادن کشش.
• آبکاری : شرایطی که در آن سطح آب جاده آن‌قدر زیاد است که چرخ­های خودرو عملاً شناور هستند.

باران سطح جاده را، مخصوصاً در اوایل شروع بارش، بسیار لغزنده می­کند. باران با روغن سطح جاده مخلوط شده و یک لایۀ روغنی لغزنده ایجاد می­کند. این لایه با ادامۀ باران شسته می­شود، اما اگر بارش کم باشد یا برای مدت طولانی بارش ادامه پیدا نکند، جاده برای مدت طولانی ­تری لغزنده باقی می­ماند.

آبکاری وقتی اتفاق می­افتد که لاستیک ­ها ارتباط خود با سطح جاده را از دست داده و روی لایه ­ای از آب شناور می­شوند. راننده کنترل فرمان و ترمزها را از دست می­دهد. این حالت ممکن است هنگام بارندگی یا در آب­های راکد اتفاق بیافتد. هرچه سرعت بالاتری داشته باشید، احتمال شناوری شما بیشتر می­شود. می­توانید تشخیص دهید که شناور هستید یا نه چون فرمان ناگهان بسیار سبک می­شود.

وسایل نقلیه با لاستیک کم­باد یا ساییده شده بیشتر در معرض شناور شدن قرار دارند.

آب عمیق

ورود به آب عمیق می­تواند منجر به خاموش شدن خودرو شود و حتی می­تواند به موتور یا جعبه دنده خسارت وارد کند. اگر در جاده با آب مواجه شدید، برگشتن و انتخاب یک راه دیگر را در نظر بگیرید. اگر نمی­توانید از آن اجتناب کنید، به آرامی از داخل آن رد شوید. پس از اینکه آب را رد کردید، در فواصل کوتاه ترمز بگیرید تا آب‌ها را خشک کنید. جریان آب عمیق ­تر از نیم متر می­تواند خودرو را با خود ببرد.

برف و یخ

برف و یخ می­توانند منجر به کاهش سریع چسبندگی شوند. نبود کشش منجر به گردش چرخ­ها (به اصطلاح تیک­آف) موقع شتاب گرفتن و توقف کردن موقع ترمز گرفتن می‌شود، در این حالت به راحتی کنترل فرمان را از دست می­دهید.

در زمستان، دما می­تواند سریعاً  تغییر کند و منجر به چسبندگی غیرقابل پیش­بینی جاده شود. دمای نزدیک به یخ ­زدن خطرناک­تر از دمای سردتر است، با اینکه جاده شبیه به نظر می­رسد، یخ می­تواند غیرمنتظره تشکیل شود و دیده نشود.

نسبت به خطرات پنهان گوش به زنگ باشید:

• یخ سیاه: به دلیل یخ­ زدن رطوبت روی سطح جاده به وجود می­آید. معمولاً نمی­توانید آن را ببینید. اما اگر آسفالت درخشنده و به جای سفید، خاکستری سیاه به نظر می­رسید، مشکوک شوید.
• نواحی سایه: ممکن است با اینکه خورشید تابیده هنوز در بخش­هایی از جاده یخ وجود داشته باشد.
• پل­ و روگذرها: بیش از دیگر سطوح جاده یخ روی آن­ها تشکیل می­شود.
• تقاطع­ ها: به دلیل اگزوز خودروها و تجمع برف در تقاطع‌ها سریع‌تر یخ تشکیل می­شود.

گیرافتادن در برف

اگر در برف گیر افتادید، در خودرو بمانید تا زمانی که کاملا مطمئن شوید می­توانید کمک بگیرید.

اگر تصمیم داشتید برای گرم نگه داشتن داخل خودرو، موتور را روشن بگذراید، تنها ۵ دقیقه در هر ساعت این کار را انجام دهید. باید بسیار مواظب باشید چون ممکن است خودرو با گاز مونوکسید کربن پر شود. مسمویت کربن مونوکسید منجر به سرگیجه و خواب­ آلودگی و حتی مرگ می­شود. مطمئن شوید که لولۀ اگزوز و سیستم اگزوز مسدود یا خراب نشده باشند چون می­تواند منجر به افزایش نشت مونوکسید کربن به داخل خودرو شود. همیشه یکی از شیشه­ ها را برای هوای آزاد کمی باز بگذارید. مطمئن شوید یک نفر همیشه بیدار می­ماند.

آیا تجهیزات مناسب برای شرایط زمستانی دارید؟

تلاطم

مراقب بادهای قطع­ کننده، از جلو و پشت سر باشید. این بادها می­توانند کنترل فرمان را برای شما سخت کنند. حتی یک کشندۀ تریلر عبوری نیز می­تواند تلاطم کافی برای تکان دادن یک خودرو را تولید کند.

خطرات شب

شما روی صندلی راننده نشسته ­اید – بخش 5

همه روز را در حال رانندگی برای رسیدن به شهری که دوستتان در آن زندگی می­کند بوده­اید. الآن شب شده و شما کمی احساس خواب­آلودگی می­کنید. در جادۀ روستایی ساکت و آرامی رانندگی می­کنید. ترافیک خیلی کمی وجود دارد اما خودرویی را در دور دست می­بینید که در حال نزدیک شدن است. نور را از نور بالا به نور پایین تغییر می­دهید. رانندۀ دیگر نور را کم نمی­کند. مستقیم به چشم شما می­تابد و دیدن برای شما سخت شده است.

باید چه کار کنید؟

رانندگی در شب چالشی برای همۀ رانندگان است. هنگام رانندگی در شب دید شما محدود شده و به خوبی نمی­توانید ببینید. نمی­توانید فاصله را نیز به خوبی تشخیص دهید. باید هوشیاری بیشتری برای اجرای مؤثر ببینید، فکر کنید، انجام دهید داشته باشید.

استفاده از چراغ­های جلو

مطمئن شوید از چراغ­های درستی برای شرایط مخلف استفاده می­کنید. نورپایین چراغ جلو، ناحیه­ای حدود ۳۰ متر جلوتر و نوربالا تقریباً ناحیۀ نورانی‌ای به طول ۱۰۰ متر را روشن می‌کند.

مطمئن شوید به درستی از چراغ­ های جلو استفاده می­کنید:

• باید از ۳۰ دقیقه پیش از غروب آفتاب تا ۳۰ دقیقه پیش از طلوع از چراغ­های جلو استفاده کنید.
• رانندگی در شب با دی لایت خودکار یا چراغ پارک غیرقانونی‌ست.
• وقتی در ۱۵۰ متری یک وسیله نقلیۀ دیگر هستید، چه از روبه‌رو چه از پشت، باید نور چراغ جلو را به نور پایین تغییر دهید. آیا با تخمین زدن فاصله مشکل دارید؟ اکثر مردم دارند. مؤدب بوده پیش دستی کنید و نور خود را زودتر کاهش دهید!
• همچنین اگر دید افقی به کمتر از ۱۵۰ متر کاهش یافته باشد باید از چراغ­های جلو استفاده کنید (برای مثال در شرایط مه یا باران سنگین).

سریع‌تر از چراغ ­جلو رانندگی کردن

مراقب باشید که در مه، باران یا برف سریع‌تر از نور چراغ جلو حرکت نکنید. جلوتر از نور رانندگی کردن وقتی اتفاق می­افتد که بسیار سریع حرکت کنید و در ناحیه­ای که نور چراغ روشن کرده نتوانید توقف کنید. این مسئله بسیار در پیچ­ها خطرناک­تر است.

خرابی وسیلۀ نقلیه

خرابی غیرمنتظرۀ وسیلۀ نقلیه می­تواند موقعیت­ های خطرناکی برای شما و سرنشینان خودروتان ایجاد کند. بهترین جلوگیری، داشتن وسیلۀ نقلیۀ به خوبی نگهداری شده و انجام چک­های منظم پیش از سفر است.

ترکیدن لاستیک

روی صندلی راننده نشسته ­اید – بخش 6

در آزادراه رانندگی می­کنید و ناگهان لاستیک خودرو می­ترکد.

باید چه کار کنید؟

وقتی لاستیک جلو منفجر می­شود، خصوصاً در سرعت­های بسیار بالا، خودروی شما به جهتی که لاستیک قرار دارد کشیده می­شود. ترکیدن لاستیک عقب منجر به سر خوردن خودرو می­شود.

از کار افتادن ترمز

از کار افتادن کامل ترمزها نادر است. با این‌حال، اگر سیستم ترمز شما از کار افتاد، باید از مهارت­ های ببینید، فکر کنید، انجام دهید خود برای واکنش سریع استفاده کنید.

مشکلات موتور

هیچ‌وقت نمی­دانید کی ممکن است موتور از کار بایستد. اگر اتفاق افتاد هرچه سریع‌تر باید از ترافیک خارج شده و به مکان امنی بروید.

از کار افتادن چراغ­ جلو

رانندگی در شب بدون چراغ جلو خطرناک و غیرقانونی‌ست. اگر چراغ از کار افتاد باید هرچه سریع‌تر از جاده خارج شوید.

باز شدن کاپوت

کاپوت­ها اگر به درستی قفل نشده باشند ممکن است باز شوند. اگر متوجه شدید کاپوت شما به درستی قفل نشده، کنار بزنید و آن را کاملاً ببندید.

گیر کردن پدال گاز

پدال گاز به دلیل جمع شدن یخ یا برف، یا گیر کردن کفی خودرو زیر پدال یا به دلیل عدم عملکرد ممکن است گیر کند.

با استفاده از انگشت و بلند کردن آن در مواقعی که به آرامی حرکت می­کنید و پدال گیر کرده، ممکن است بتوانید آن را رها کنید.

حیوانات روی جاده

روی صندلی راننده نشسته ­اید – بخش 7

صبح زود در یک جادۀ روستایی رانندگی می­کنید. مراقب حیوانات هستید؛ قبلاً در این ناحیه گوزن شمالی دیده­اید. ناگهان یک گوزن شمالی بزرگ از بین بوته­ ها، دقیقاً جلوی مسیر شما، بیرون می­آید.

باید چه کنید؟

حیوانات روی جاده یک خطر بزرگ در بریتیش کلمبیا هستند. تصادف با یک حیوان بزرگ می­تواند منجر به خسارت و جراحت، نه تنها به حیوان، بلکه به شما و سرنشینان خودرو شود.

اجتناب از برخورد

روی صندلی راننده نشسته ­اید – بخش 8

در سربالایی یک تپه رانندگی می­کنید. ناگهان یک خودرو در باند شما از روبه‌رو جلوی شما سبز می­شود.

باید چه کار کنید؟

هیچ‌کس نمی­خواهد تصادف کند، اما گاهی شما خود را در موقعیتی می­بینید که تصادف اجتناب‌ناپذیر است. بهترین روش اجتناب از تصادفات استفاده از مهارت­های ببینید، فکر کنید، انجام دهید است. هوشیار بمانید، سیستماتیک اطراف را ببینید، مرزهای فضایی خوبی را حفظ و با سرعت مطمئن رانندگی کنید. این مراحل به شما کمک می­کنند از اکثر تصادفات دور بمانید.

اگر با تصادف اجتناب‌ناپذیری روبه‌رو شدید، می­توانید اثرات آن را کمتر کنید؛ اما برای این کار باید سریع فکر کنید.

تصادف با اشیاء سخت در سرعت ۳۰ کیلومتر بر ساعت مانند نشستن در خودرویی‌ست که از طبقۀ اول پایین می­افتد. برخورد با اشیاء سخت با سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت شبیه سقوط از پشت بام یک ساختمان چهار طبقه است!

همان‌طور که در شکل بالا نشان داده شده، دوبرابر شدن سرعت منجر به چهار برابر شدن نیروی برخورد می­شود. این یکی از دلایلی‌ست که سرعت عامل اصلی تصادفات است و کم کردن سرعت باعث حفظ جان افراد می­شود.

در صحنۀ تصادف

روی صندلی راننده نشسته­ اید – بخش 9

با پیچیدن در یک پیچ، صدای جیغ ترمز و به دنبال آن صدای تصادفی را می­شنوید. سرعت را کم می­کنید و می­بینید که خودروی جلویی شما از پشت با یک کامیون تصادف کرده است.

باید چه کار کنید؟

به صحنۀ تصادف می­رسید

اگر رانندگان دیگری تصادف کرده باشند ممکن است به کمک نیاز داشته باشند.

شما تصادف کرده ­اید

در شرایط زیر شما مسئولیت­های قانونی دارید:

• در تصادف بوده باشید.
• به خاطر کاری که کرده­اید دیگر رانندگان تصادف کرده ­اند.

در هرکدام از این موارد، شما قانوناً باید:

1. در صحنۀ تصادف بمانید.
2. هر کمک منطقی‌ای که می­توانید انجام دهید. اگر می­توانید و نیاز است به خدمات اورژانسی زنگ بزنید.
3. شما باید اطلاعات زیر را با دیگر رانندگان، هرکسی که مجروح شده یا به دارایی­هایش خسارتی وارد شده، به اشتراک بگذارید:

• اسم و آدرس خود.
• اسم و آدرس کسی که خودرو به نام او ثبت شده است.
• شمارۀ گواهینامه.
• اطلاعات بیمه.

اگر نیاز باشد باید این اطلاعات را به پلیس یا کسی که شاهد ماجرا بوده نیز بدهید.

پیشنهادات

پیشنهاد می‌کنیم این موارد را انجام دهید:

• اگر امکان داشت خودرو را به خارج از جاده منتقل کنید.
• از بحث در مورد اینکه چه کسی مقصر تصادف است پرهیز کنید.
• اسم و آدرس تمام شواهد تصادف را بنویسید.
• شمارۀ گواهینامۀ خود را با رانندۀ خودروی دیگری که تصادف کرده­اید رد و بدل کنید.
• از صحنۀ تصادف طرحی بکشید یا از آن عکس بگیرید، شرایطی مانند زمان، مکان و آب و هوا را یادداشت کنید.
• سریعاً به شرکت بیمۀ خود اطلاع دهید.