در سال‌های اخیر به دلیل استقرار دانشگاه‌های بسیار مشهور در ایالات مختلف کانادا، دانشجویان از سر‌تا‌سر دنیا، دانشگاه‌های کانادا را برای تحصیل در رشته‌های مختلف برمی‌گزینند. اکثر این دانشگاه‌ها در رتبه‌بندی‌های جهانی، جایگاه‌های معتبری را به خود اختصاص داده‌اند. امکاناتی که در دانشگاه‌های کانادا در اختیار دانشجویان قرار داده می‌شوند هم از لحاظ علمی و هم حمایت‌های مالی، توجه بسیاری از علاقه‌مندان به تحصیل را به خود جلب نموده است. یکی از مقاطع تحصیلی که تعداد زیادی از دانشجویان بین‌الملل، به خصوص ایرانی‌ها برای ورود به آن اقدام می‌کنند پسا دکتری است. بیشتر دانشجویانی که دوره دکتری خود را تمام کرده‌اند برای تکمیل آن بخش از تز دکتری که قابلیت تحقیق و پژوهش دارد؛ وارد مقطع پست داک می‌شوند. اگر قصد دارید این مقطع تحصیلی را در یکی از دانشگاه‌های کانادا پشت سر بگذارید؛ برای کسب اطلاعات کامل در مورد اقدام به تحصیل در دوره پست داک کانادا، لطفأ در این مقاله با ما همراه باشید.
دوره تحصیلی پست داک چیست
پست‌داک یا پسادکتری، مقطع تحصیلی است که برخی از دانشجویان پس از پایان دوره دکتری، وارد آن می‌شوند. برای تحصیل در دوره دکتری در دانشگاه‌های کانادا، رویه واحدی وجود ندارد و هر دانشگاه ممکن است طبق قوانین خود به متقاضیان برای تحصیل در دوره پسادکتری پذیرش بدهد. آنچه در این مقاله بررسی می‌کنیم، موارد عمومی است که تقریبأ در تمام دانشگاه‌های کانادا برای دادن پذیرش، رعایت می‌شود.
اهمیت تحصیل در دوره پست داک کانادا
بسیاری از دانشجویانی که در دوره پست داک در یکی از دانشگاه‌های کانادا در حال تحصیل هستند، قصد دارند پس از اتمام تحصیل خود در یکی از دانشگاه‌ها به عنوان عضو هیأت علمی مشغول به کار بشوند. معمولأ برای دانشگاه‌ها در زمان جذب استاد، اعتبار دانشگاهی که متقاضی، آخرین دوره تحصیلی خود را در آن سپری نموده از اهمیت خاصی برخوردار است. به همین دلیل هم دانشجویان به دنبال گرفتن پذیرش از یکی از دانشگاه‌های معتبر در کانادا هستند.
مزایای تحصیل در دوره پست داک کانادا
- یکی از مهم‌ترین مزایای تحصیل در مقطع پست داک کانادا، پایین بودن هزینه تحصیل در این دوره و در نظر گرفتن بورس‌های تحصیلی متعدد برای متقاضیان است. بورس‌های تحصیلی پست‌داک، در بسیاری از دانشگاه‌های کانادا و در رشته‌های مختلف ارائه می‌شود.
- دانشجویانی که به قصد تحصیل در دوره پست داک کانادا برای دریافت ویزای این کشور اقدام می‌کنند؛ راحت‌تر می‌توانند اقامت خانوادگی دریافت کنند. یعنی دانشجو می‌تواند همسر و فرزند خود را در طول دوره تحصیل در کانادا در کنار خود داشته باشد.
- دانشجوی مشغول به تحصیل در دوره پست داک کانادا می‌تواند به عنوان استادیار به تدریس در دانشگاه مشغول شود و به طور سالانه حدود 50000 دلار درآمد داشته باشد.
- فارغ‌التحصیلان می‌توانند با ورود به بازار کار در کانادا، برای اقامت دائم خود در این کشور اقدام کنند.
فرآیند گرفتن پذیرش برای تحصیل در دوره پست داک کانادا
- باید در دانشگاه مورد نظر استادی را که قرار است برای تحصیل در دوره پست داک با او همکاری داشته باشید انتخاب کنید. به این منظور باید از اولویت‌های پژوهشی اساتید مطلع بشوید. هر استادی تمایل دارد به دانشجویی پذیرش بدهد که زمینه تحقیقاتی او با اهداف تحقیقاتی استاد، همسو باشد.
- بعد از انتخاب استاد می‌توانید از طریق ایمیل با او ارتباط برقرار کنید. همچنین می‌توانید برای گفت‌و گوی حضوری با استاد مورد نظر خود در دانشگاه، با او وقتی را هماهنگ کنید. به این نکته دقت داشته باشید که درخواست خود را هیچ گاه برای اداره پست‌داک دانشگاه ارسال نکنید چون این اداره به هیچ درخواستی پاسخ نمی‌دهد.
مدارک لازم برای تحصیل در دوره پست داک کانادا
- ارائه مدرک دکتری و مدارک مربوط به مقاطع قبلی
- مدرک زبان با نمره مورد نظر دانشگاه. معمولأ برای متقاضیان تحصیل در دوره پست‌داک، نمره بیشتری در نظر گرفته می‌شود.
- ویزای کانادا
بازار کار کانادا برای فارغ التحصیلان دوره پست دکترا
بیشتر دانشجویان پس از پایان دوره تحصیلی خود، به عنوان هیأت علمی در یکی از دانشگاه‌های کانادا یا خارج از کانادا استخدام می‌شوند. اما برخی از دانشجویان نیز به عنوان پژوهشگر در موسسه‌ها و شرکت‌ها مشغول به کار می‌شوند. عده‌ای نیز ممکن است به حضور خود در دانشگاه محل تحصیل به عنوان محقق و برای پیشبرد طرح تحقیقاتی خود ادامه بدهند. برای کسب اطلاعات لازم در مورد موقعیت شغلی فارغ‌التحصیل‌های مقطع پسا دکتری کانادا به سایت‌های زیر مراجعه کنید:
FindAPostdoc.com
National Institute of Environmental Health Sciences
National Institutes of Health
طول مدت تحصیل در دوره پست داک کانادا
معمولأ دانشجویان پس از گذشت یک یا دو سال، تحصیل خود را در دوره پست‌داک کانادا به پایان می‌رسانند اما در برخی از رشته‌ها به خصوص در مواردی که پروژه‌ای برای سال‌ها در دانشکده موضوع تحقیق و پژوهش بوده؛ ممکن است دوره تحصیل طولانی‌تر باشد.
در چه مراکز آموزشی امکان گذراندن دوره پست داک وجود دارد؟
دانشجویان می‌توانند این دوره تحصیلی را در دانشگاه‌های دولتی، خصوصی و برخی از موسسات تحقیقاتی بین‌المللی پشت سر بگذارند. البته در بعضی از موسسات آموزشی وابسته به دانشگاه‌ها نیز دوره پسادکتری ارائه می‌شود.
انواع دوره‌های پسا دکترا در کانادا
بعضی از دوره‌های پست‌داک خاص هستند یعنی برنامه حضور در آن‌ها فقط توسط برخی از دانشگاه‌ها و موسسات ارائه می‌شوند که در اصطلاح به آن‌ها center- specificگفته می‌شود. اما برخی دیگر از برنامه‌های پست‌داک را در اکثر دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی می‌توان پیدا کرد مانند دوره آموزشی ماری کوری و مکس وبر.
پست داک کانادا برای رشته های آزمایشگاهی و علوم پایه
متقاضیانی که قصد تحصیل در رشته‌های علوم پایه و رشته‌های آزمایشگاهی را دارند لازم است حتمأ با مدیر آزمایشگاهی که قرار است در آن پروژه تحقیقی خود را انجام بدهند؛ صحبت کنند. سعی کنید در این گفت‌و گو که می‌تواند به صورت آن لاین یا تلفنی باشد، توانایی‌های خود را اثبات کنید و تمام سوالات خود را در مورد هزینه انجام پروژه بپرسید. برای برخی از دوره‌های فوق دکتری، هزینه انجام پروژه به طور کامل از سوی دانشگاه یا موسسه‌ای که کار تحقیقی برای او انجام می‌شود؛ پرداخت خواهد شد و در بعضی دیگر از پروژه‌ها فقط بخشی از هزینه تامین می‌گردد.
همچنین لازم است که در مورد تعداد دانشجویان فوق دکتری که قرار است دانشگاه یا موسسه آن‌ها را جذب نماید سوال کنید.
اپلای برای دوره پسادکتری کانادا
برای اپلای دوره پسادکتری لازم است که در درخواست خود نکات زیر را رعایت کنید:
- در ابتدای درخواست خودتان معرفی کنید و در مورد سوابق تحصیلی و این که در کدام دانشگاه‌ها تحصیل کرده‌اید؛ توضیحاتی را ارائه کنید. سعی کنید این بخش مختصر باشد.
- در مورد رزومه علمی خود مانند سطح زبان انگلیسی و مقالاتی که چاپ کرده‌اید صحبت کنید. لازم است که به درخواست خود مدرک زبان و مقاله را نیز پیوست کنید.
- اگر مقاله شما هنوز چاپ نشده است دست نوشته آن را ارسال کنید.
- به این موضوع که چرا این دانشگاه یا موسسه را برای گذراندن دوره پست‌داک انتخاب کرده‌اید اشاره کنید.
- ایمیل شما باید دارای کاور لتر باشد.
- برای چند دانشگاه و موسسه اپلای کنید.
بهترین زمان برای اپلای پست داک کانادا
یکی از سوالات رایج در بین متقاضیان تحصیل در دوره پست‌داک کانادا این است که از چه زمانی برای گرفتن پذیرش اقدام کنم. بهترین زمان برای اپلای پست‌داک کانادا، یک سال قبل از پایان دوره دکتری است. توصیه می‌شود که اگر قصد تحصیل در دوره پسادکتری را دارید سعی کنید بین مقطع دکتری و پسادکتری گپ تحصیلی ایجاد نشود چون در دریافت پذیرش تاثیرگذار است.
دکتری دوم بهتره یا پست داک کانادا
برای بعضی از متقاضیان تحصیل در دانشگاه‌های معتبر کانادا که دوره دکتری را در ایران پشت سر گذاشته‌اند این سوال به وجود می‌آید که آیا گرفتن پذیرش برای تحصیل در دوره دکتری کانادا بهتر است یا ورود به مقطع پسادکتری؟ در واقع بعضی از دانشجویان قصد دارند مقطع دکتری را مجددأ سپری کنند. به این دسته از دانشجویان توصیه می‌شود که با گرفتن مدرک دکتری دوم، وقت و سرمایه خود را تلف نکنند. اگر قرار است وقت و هزینه صرف کنید بهتر است آن را به گرفتن پذیرش برای تحصیل در دوره پست‌داک اختصاص بدهید.
خیلی از متقاضیان، معتقدند که دریافت مدرک دکتری از ایران راه را برای مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل به روی آن‌ها بسته است اما این دسته از متقاضیان بهتر است بدانند که در موارد زیادی دیده شده است که دانشجویی در یکی از دانشگاه‌های تاپ در ایران مدرک دکتری را دریافت کرده و سپس برای تحصیل در دانشگاه‌های کانادا نیز پذیرش گرفته است. بنابراین هیچ‌گاه ناامید نباشید.
دریافت ویزا برای تحصیل در مقطع پست دکتری کانادا
برای تحصیل در دوره پست‌داک در یکی از دانشگاه‌های کانادا باید ویزای کاری دریافت کنید. زیرا شرکت‌کنندگان در دوره پست‌داک، دانشجو محسوب نمی‌شوند و حضور آن‌ها در کانادا برای تحصیل در دوره پسادکتری بیشتر جنبه شغلی دارد. حتی متقاضیانی هم که قرار است خودشان هزینه تحصیل در دوره را پرداخت کنند یا فاند کامل دریافت نکرده‌اند باید ویزای کاری داشته باشند.
هزینه تحصیل در دوره پست داک کانادا
بیشتر دانشگاه‌های کانادا برای متقاضیان تحصیل در دوره پسادکتری در رشته‌های مختلف تحصیلی، بورس در نظر می‌گیرند. دانشجویان می‌توانند با گرفتن پذیرش از یکی از دانشگاه‌های کانادا به طور رایگان در این کشور مشغول به تحصیل بشوند. معمولأ به طور سالانه بین 40000 تا 50000 دلار کانادا به دانشجویان در حال تحصیل در مقطع پست‌داک، فاند تعلق می‌گیرد. اشخاصی هم که موفق به دریافت فاند نشده باشند می‌توانند با دریافت پذیرش از دانشگاه‌های کانادا و با هزینه شخصی به تحصیل در دوره فوق دکتری مشغول شوند. جالب است بدانید که دانشجویان خارجی برای تحصیل در دوره پست‌داک کانادا، هزینه کم‌تری را در مقایسه با تحصیل در سایر دوره‌ها پرداخت می‌کنند.
دوره های پست دکترا کانادا برای ایرانی ها
برنامه‌های ذکر شده در این جدول نمونه‌هایی از برنامه‌های پست‌داک برای ایرانی‌ها هستند. متقاضیان می‌توانند با مراجعه به سایت دانشگاه یا موسسه مورد نظر، از برنامه‌های پست‌داک مطلع شوند.
| برنامه پست داک | ارائه شده از سوی |
| Banting Postdoctoral Fellowships | Government of Canada |
| CIFAR Global Scholars | Canadian Institute for Advanced Research |
| CIHR Fellowship | Canadian Institutes of Health Research |
| Mitacs Elevate | Mitacs |
لینک های مفید برای تحصیل در دوره پست داک کانادا
- ÉduCanada Scholarships for non-Canadian postdoctoral researchers to study in Canada
- The Institut de recherche Robert-Sauvé en santé et en sécurité du travail (IRSST) Postdoctoral Fellowships
- Post-doctoral Mustard Fellowship in Work and Health
- The Getty Foundation Postdoctoral Fellowships
- Government of Canada post-doctoral scholarships
سوالات متداول در مورد پست داک کانادا
آیا برای تحصیل در دوره پست داک باید خودم طرح پیشنهادی یا پروپوزال بدهم؟
در برخی از دانشگاه‌های کانادا، متقاضی تحصیل در دوره پست‌داک باید خودش پروپوزال آماده کند و آن را برای استاد مورد نظر ایمیل کند. اما در برخی دیگر از دانشگاه‌ها متقاضی باید در طرح مورد نظر دانشگاه مشارکت کند. البته رویه دپارتمان‌های آموزشی در گرایش‌های مختلف تحصیلی در این زمینه ممکن است متفاوت باشد.
فارغ التحصیلان مقطع پست داک در کانادا چه قدر درآمد دارند؟
میانگین درآمد سالانه آن‌ها 50000 دلار کانادا است. البته اشخاصی که در حیطه تخصصی خود ماهر باشند درآمد آن‌ها به 85000 دلار هم می‌رسد. البته در حوزه‌های مختلف، درآمد می‌تواند متفاوت باشد.
آیا مدت تحصیل در دوره پست داک کانادا در زمان درخواست اقامت دائم، جزء سابقه کار در کانادا محاسبه می شود؟
بله در صورتی که قصد شرکت در برنامه Canada Experience class (CEC) یا برنامه Federal skilled worker programs (FSWP) را داشته باشید.
دانشجویانی که قبلأ برای تحصیل در دوره پست‌داک کانادا ویزای کاری دریافت کرده‌اند اگر بخواهند به اقامت خود در کانادا ادامه بدهند باید چه کار کنند؟ باید درخواست برای مجوز کاری IRCC را به صورت آن‌لاین تکمیل کنند.
آیا به درآمد دانشجویان پست داک در کانادا مالیات تعلق می گیرد؟
بله طبق قانون CRA در کانادا به درآمد سالانه این دسته از دانشجویان مالیات تعلق می‌گیرد.